Prijs is nog steeds de meest bepalende factor bij je aankoop. Mensen kiezen massaal voor de goedkoopste vlucht, de goedkoopste kip en de goedkoopste benzine. Logisch, want de pijn van een duurder product voel je gelijk, terwijl de voordelen van een duurzaam product minder tastbaar zijn. De keuze wordt nog eens lastiger gemaakt door een niet transparante keten en greenwashing, als consument is het dan ook erg lastig om te bepalen welk product echt duurzaam is.

De wereld draait om geld

Ook traditionele bedrijven draaien om geld, winst is nog steeds het belangrijkste gegeven in het bedrijfsleven. Beslissingen worden vaak met de portemonnee genomen, er is alleen oog voor duurzaamheid als dat ook wat onder de streep oplevert.

Zowel consumenten als bedrijven maken dus nog massaal beslissingen met hun portemonnee. Eigenlijk best gek, want vrijwel ieder verstandig mens vindt zaken als gezondheid, sociaal contact en natuur belangrijker dan geld. Toch verdienen dagelijks nog veel bedrijven geld ten koste van gezondheid en milieu.

Neem nu bijvoorbeeld een grote vervuiler als Schiphol. Dagelijks vertrekken er meer dan 1.000 vliegtuigen, deze vliegtuigen zorgen voor gezondheidsschade voor omwonenden, luchtvervuiling en klimaatverandering. Schiphol verdient dus geld, terwijl derden met de schade blijven zitten. Onhoudbaar en oneerlijk.

De vervuiler betaalt

De oplossing ligt in het duurder maken van vervuilende producten en goedkoper maken van duurzame producten. Op die manier worden duurzame producten ook op prijs concurrerend. En eigenlijk is dat heel eerlijk, want niet duurzame producten hebben verborgen kosten.

Neem nu Schiphol, het bedrijf maakt winst, maar wat als we nu eens een prijskaartje gaan hangen aan de schade die het bedrijf veroorzaakt. Denk daarbij aan de omwonenden die met gezondheidsklachten in het ziekenhuis terecht komen, maar ook de kosten voor het verhogen van dijken door klimaatverandering. Deze kosten komen nu terecht bij mensen die helemaal niet kiezen om zelf te vliegen.

Door deze kosten aan Schiphol door te berekenen ontstaat een eerlijker speelveld. Partijen die mensen duurzamer naar hun vakantiebestemming kunnen vervoeren worden opeens interessanter (denk aan treinen) en het investeren in schonere vliegtuigen wordt opeens rendabel.

Algemeen belang

Er is dus een partij nodig die op komt voor het algemeen belang. Die partij is de overheid. Tot nu toe gaf de overheid vooral subsidie op duurzame technologie, maar is het niet veel logischer om bedrijven verantwoordelijk te stellen voor de schade die ze veroorzaken?

Eigenlijk heel logisch en eerlijk, niet de lusten zonder de lasten.

Progress over perfect

Maar hoe bereken je de echte prijs? Er bestaan hiervoor al modellen zoals TruePrice, natuurlijk zijn deze niet perfect. Elk rekenmodel heeft zijn tekortkomingen. Toch is vooruitgang belangrijker dan perfectie. De huidige aanpak werkt niet en alleen door te proberen kun je leren. Hierdoor zullen de rekenmodellen steeds een betere weerspiegeling vormen van de werkelijkheid.

Wordt alles dan niet duurder?

Door de vervuiler te laten betalen, worden niet duurzame producten natuurlijk wat duurder. Dit kun je compenseren door andere belastingen te verlagen, denk bijvoorbeeld aan BTW. Op die manier worden duurzame producten uiteindelijk goedkoper en niet duurzame producten duurder. Precies wat je wilt bereiken.

Een ander systeem?

Er gaan ook radicalere stemmen op het complete kapitalistische systeem te veranderen. Ik snap waarom mensen dit systeem willen veranderen, ik zie alleen niet hoe dit gaat gebeuren. Ik geloof zelf meer in het geleidelijk aanpassen en van binnenuit veranderen van het systeem. Daarbij is het beprijzen van schade veroorzaakt door bedrijven een logische eerste stap.